Buổi sáng, khi những tia nắng đầu tiên len lỏi qua hàng cây xanh mướt bên bờ sông Tiền, cha tôi đã dậy sớm và chuẩn bị cho một ngày đi chài cá đầy hy vọng.
Cùng với cha, tôi bước chân lên thuyền nhỏ, im lặng ngắm nghía khi chiếc thuyền lướt nhẹ trên dòng nước êm đềm. Cha tôi là một ngư dân chăm chỉ, dù công việc này chẳng dễ dàng, và chài cá trên sông Tiền trở thành một nguồn thu nhập chính của gia đình, nuôi lớn các anh chị em tôi.
Con sông Tiền là một nhánh hạ lưu bên trái của sông Mekong, chảy qua miền Tây Nam Bộ. Sông Mekong là một trong những con sông lớn nhất thế giới, và sông Tiền được coi là một trong những nhánh quan trọng của nó.
Sông Tiền uốn lượn chảy qua nhiều tỉnh miền Tây Nam Bộ, bao gồm An Giang, Đồng Tháp, Tiền Giang và Bến Tre. Con sông này đem đến cho người dân hai bên bờ những nguồn tài nguyên quý giá, cũng vẽ nên những bức tranh thiên nhiên đẹp mắt cho xứ sở này. Khi nhìn ra hai bên bờ sông, bạn sẽ thấy những cánh đồng lúa dập dờn, vườn cây trái sai trĩu quả, và những ngôi nhà ven sông đủ sắc màu đan xen trong khung cảnh mênh mông của nước.
Sông Tiền vừa là một tuyến đường giao thông quan trọng, vừa gắn liền với kế sinh nhai của những người dân miền Tây. Nơi hạ lưu sông Mekong này, thiên nhiên ban tặng cho chúng tôi cá tôm tươi ngon và màu mỡ phù sa, để con sông nuôi dưỡng cuộc sống của những con người miền Tây thật thà chất phác. Con người cứ thế dựa vào sông mà sinh sống bao đời nay. Các hoạt động chài cá trên sông Tiền là một phần không thể thiếu của văn hóa miền Tây và trở thành một trong những nghề nghiệp truyền thống của người dân nơi này. Cũng bởi vậy, miền sông nước Tây Nam Bộ là nơi sản sinh ra những món ăn thơm ngon đặc trưng từ cá, và một trong số đó là mắm cá linh. Mang vị béo ngọt của cá kết hợp với vị ngọt thanh từ nước đường, mắm cá linh có một hương vị độc đáo lạ lùng không thể trộn lẫn với bất kỳ loại mắm nào khác. Đó là món ăn dân dã nhưng được chế biến một cách cầu kỳ và tỉ mỉ vô cùng, trở thành một phần không thể thiếu trong ẩm thực miền Tây Nam Bộ.
Cha tôi đã học hỏi được kha khá kinh nghiệm từ những bậc thầy của món mắm cá linh, để biết cách chọn lựa những con cá tươi ngon nhất và chế biến thành mắm. Hòa mình vào cảnh sắc thiên nhiên mênh mang rộng lớn, tôi nhìn thấy sự tận hưởng và đam mê trong ánh mắt của cha tôi. Dưới ánh mặt trời sáng sớm, chúng tôi đánh cá, chờ đợi và cảm nhận từng giây phút trôi qua. Tiếng cười và niềm vui tràn đầy khi chúng tôi bắt được những con cá linh to bự. Chúng tôi biết rằng, những con cá này sẽ tạo nên hương vị đậm đà cho món mắm cá linh tuyệt vời.
Sau cả buổi sáng mệt nhoài trên sông, chúng tôi trở về nhà với chiến lợi phẩm là một thúng cá linh tươi ngon. Mùi hương của cá và phù sa pha phảng phất trong không khí, đầy sự hứng khởi và niềm vui. Cha tôi, với tay nghề giàu kinh nghiệm, bắt tay ngay vào việc chế biến mắm cá linh. Mỗi công đoạn được thực hiện một cách tỉ mỉ và cẩn thận, để đảm bảo hũ mắm có hương vị thơm ngon nhất.
Cá linh sau khi được làm sạch kỹ lưỡng, cha tôi đem đi ủ muối trong một chiếc hũ lớn sạch sẽ. Chờ tới gần một tháng sau, khi những hạt muối lớn kịp tan ra và ngấm đều vào cá, cha sẽ đem ra, lọc bớt nước muối rồi trộn đều thính gạo lên cá linh, sau đó hũ cá linh lại tiếp tục được đem đi ủ kín trong 2 tháng liền. Cuối cùng, hũ mắm cá linh được rưới đều nước đường thốt nốt đun sôi để nguội rồi đem đi ủ thêm 2 tháng nữa. Món mắm cá linh kỳ công được chăm chút kỹ lưỡng gần nửa năm trời, nhưng nhất định không làm thất vọng người thưởng thức.
Hũ mắm cá linh của cha tôi thực sự là một tác phẩm nghệ thuật. Với màu vàng sóng sánh, hương thơm đặc trưng và vị mặn ngọt hòa quyện đậm đà, nó là kết quả của sự đam mê và sự tận hưởng của cha tôi trên sông Tiền. Một hũ mắm cá linh ngon tuyệt vời đã được tạo ra từ những nguyên liệu đặc biệt, được nêm nếm gia vị bằng cả tình yêu và công sức của cha tôi.
Nếu có dịp, mời bạn ghé Đồng Tháp Mười quê tôi, để thưởng thức những món ăn đặc sản nơi đây, như lẩu mắm cá linh, mắm cá linh chưng ăn kèm với cơm trắng và rau sống, thịt luộc chấm mắm cá linh tỏi ớt, mắm cá linh kho… Những món ăn từ mắm cá linh chắc chắn sẽ làm say đắm những thực khác phương xa, và làm cho những đứa con xa quê như chúng tôi luôn nhớ để quay về.
Tác giả: Minh Phúc
Thân mời quý độc giả đón đọc Tập san Người PPJ số 14, tháng 6/2023 tại link
Địa chỉ: 48 Tăng Nhơn Phú, Phường Tăng Nhơn Phú B, Thành phố Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh
Điện thoại: (+84-28) 7305 6886
Email: 