Tôi sinh ra và lớn lên ở Đồng Tháp, một miền đất xinh đẹp với nhiều con sông và kênh rạch. Mùa nước lũ (nước nổi) hàng năm luôn là một phần tất yếu của cuộc sống chúng tôi. Không giống như những cơn lũ dữ, gây thiệt hại nặng nề và đem đến nỗi kinh hoàng cho người dân miền Trung hay miền Bắc, mùa lũ ở Đồng bằng Sông Cửu Long mang đến nhiều “phước lành” cho người dân nơi đây, trở thành mùa sôi động nhất trong năm tại vùng đất này.
Mỗi mùa lũ, tôi và đám bạn lại háo hức đến mức không thể tả được. Chúng tôi chờ đợi ngày nước lũ dâng lên, để được thỏa thích vẫy vùng, bơi lội và chơi đùa trên khoảng sân ngập nước trước nhà. Tuy nhiên, mùa nước lũ cũng mang đến cho chúng tôi những khó khăn nho nhỏ. Những con đường quen thuộc thường bị ngập nước, và chúng tôi phải đi bằng chiếc xuồng nhỏ để đến trường học. Dù vậy, điều đó cũng chẳng thể ngăn cản được chúng tôi tới trường và học tập những kiến thức cần thiết cho cuộc sống.
Nếu như bạn ghé thăm Đồng Tháp vào những tháng 7 – 8 – 9 hàng năm, thì chắc chắn bạn sẽ không quên được những hình ảnh về mùa nước lũ. Đó là những ngày tháng đầy cảm xúc và khó quên. Những chiều nắng đổ xuống trên những cánh đồng bạc trắng bởi những cơn sóng lưỡi búa, những chiếc cầu khỉ bắc qua những đoạn đường, những cánh đồng vàng tươi bông điên điển, những mẻ lưới đầy cá linh, mùi thơm của nồi canh chua,… tất cả đều trở nên thật tuyệt vời. Sông Mekong ban cho vùng đất này những con nước lớn đầy cá tôm và phù sa. Dù có những rủi ro và khó khăn nhất định, mùa nước lũ vẫn là một phần không thể thiếu trong văn hóa và kinh tế của Đồng Tháp.
Tuổi thơ tôi là vô vàn những kỷ niệm hồn nhiên gắn với mùa nước lũ. Đây cũng là thời điểm mà bữa cơm thường ngày ở nhà chúng tôi có thêm nhiều món ngon nhất. Bữa ăn sáng đơn giản của tôi cũng trở nên đặc biệt ngon miệng với cơm cháy và món cá kho tộ của nội. Món cá kho giản dị được nội nấu có một vị rất riêng, đậm đà, thơm ngon và mang hương vị đặc trưng của vùng sông nước miền Tây. Bà nội tôi là một người nội trợ tài ba, và món cá kho tộ của bà thật sự là một trong những đặc sản tuyệt vời nhất mà tôi từng thưởng thức. Không chỉ là một món ăn ngon, món cá kho tộ còn gắn liền với những ký ức đẹp của tuổi thơ tôi. Đó là ký ức về những bữa cơm sum vầy, khi mà tôi và gia đình cùng quây quần thưởng thức những món ăn và cùng chia sẻ những câu chuyện, những kỷ niệm đáng nhớ.
Bà luôn chọn những con cá tươi ngon, ướp với nước mắm, đường, tỏi, hành, ớt và một số gia vị khác. Sau đó, bà xếp cá vào chiếc nồi đất cũ, bắt đầu đun lửa lớn để nấu cho cá chín, rồi giảm lửa âm ỉ để kho, cho đến khi nước cạn gần hết, sánh lại và cá thấm đều gia vị. Khi nồi cá được hoàn thành, mùi thơm của cá, của nước mắm, tỏi, hành, ớt hòa quyện với nhau, tạo nên một hương vị đặc trưng mà tôi không thể quên được.
Trong lúc chờ đợi nồi cá kho của nội chín, tôi và cha bơi chiếc xuồng nhỏ ra sau nhà, hái một ít rau có sẵn để chuẩn bị cho bữa cơm chiều. Chiếc xuồng nhè nhẹ chòng chành, 2 cha con tôi với tay hái những đọt rau muống non vươn mình trên mặt nước. Mùa lũ thì rau muống chính là loại rau ngon lành nhất. Mủ rau muống bám đầy trên đầu ngón tay tôi, đen đen, dính dính.
Nắng chiều vàng trải dài trên mặt nước, khói lam chiều từ cái bếp của nội, với mùi thơm của nồi cá kho, làm cái bụng tôi kêu liên tục. Những tia nắng vàng rực rỡ lan tỏa khắp cánh đồng, làm cho mặt nước lấp lánh, rực rỡ ánh kim, cùng với những nhánh cây xanh um tươi mát, tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp.
Những con cá thi thoảng nhảy múa trên mặt nước, những bông sen đang hé nở rực rỡ, những đàn cò trắng bay lượn trên bầu trời, đâu đó tiếng vọng cổ trong cái radio nhà ai… tất cả tạo nên một cảm giác thanh bình và êm đềm. Dường như mọi thứ đều trong trạng thái hoà hợp, sống động và tự nhiên.
Tôi mải ngắm nhìn trời đất, còn cha tôi đã hái thêm được một ít hoa súng, món này mà chấm với nước cá kho thì còn gì bằng! Chiếc xuồng vừa vào tới nhà, tôi cởi phăng chiếc áo ba lỗ, nhảy tủm một phát xuống nước để tắm. Trước kia nó là cái sân cho tôi bắn bi hằng ngày, hôm nay nó biến thành cái hồ bơi to lớn.
Ánh nắng mặt trời chiếu xuống, tạo ra những ánh sáng và màu sắc tuyệt đẹp trên mặt nước lấp lánh. Nước trong veo và mát lạnh, mang lại cảm giác sảng khoái và thư giãn cho cơ thể. Cảm giác đắm mình trong không gian rộng lớn, với cánh đồng bao la và bầu trời xanh thẳm, khiến tôi không muốn lên bờ. “ Tắm lẹ lên ăn cơm!”, tiếng nội vang lên. Tôi vội bơi vào nhà thay bộ đồ, xuống nhà bếp ăn cơm.
Nắng chiều vẫn dịu dàng đổ xuống mặt nước, phản chiếu lên vách nhà, lấp lánh, lấp lánh…
Mời Quý độc giả đón đọc Tập san Người PPJ số 13 tại link:
Ban Biên tập